- Budynek SQUARE ul. Partyzantów 46/406 81-423 Gdynia IV Piętro
- +48 536 576 100
- biuro@rta.legal
Spółka jawna, spółka komandytowa, spółka z o.o.
Zalety i wady
Spółka jawna, spółka komandytowa, spółka z o.o.
Zalety i wady
Jak wybrać formę prawną dla swojej firmy i jakie kryteria wziąć pod uwagę przy wyborze. Spółka jawna, spółka komandytowa oraz spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (z o.o.). Zalety i wady.
Sam pomysł na świetny biznes nie wystarczy. Jeżeli planujesz rozpocząć swoją działalność, musisz zastanowić się najpierw jaką formę prawną działalności gospodarczej wybrać, czy ma być to jednoosobowa działalność gospodarcza, czy może jednak działalność w formie spółki. Pokażemy Ci jakimi kryteriami się kierować przy wyborze tej drugiej.
Musimy zastanowić się nad tym, jak założyć spółkę, jakie wymagania stawiają przed nami przepisy prawa, ilu potrzebujemy wspólników, kto ponosi odpowiedzialność za działalność spółki, jak wspólnicy uczestniczą w zyskach (i stratach) firmy, kto prowadzi sprawy spółki, a także kto reprezentuje ją na zewnątrz.
Twoje wątpliwości postaramy się rozwiać w dalszej części artykułu.
Generalnie spółka z o.o. sama odpowiada za swoje zobowiązania – bo jest osobą prawną, która ma swój majątek. Wspólnicy więc ponoszą ryzyko do wysokości swoich wkładów do spółki (czyli tego co w nią zainwestowali).
Zarząd spółki może natomiast odpowiadać całym swoim majątkiem, jeśli nie dopełni obowiązków (np. nie zgłosi na czas wniosku o upadłość).
Spółkę z o.o. reprezentuje zarząd. Inaczej niż w spółkach osobowych (czyli na przykład w spółce jawnej) – wspólnicy nie reprezentują spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Oznacza to, że wspólnik nie może podpisać w imieniu spółki z o.o. umowy lub zaciągnąć pożyczki (chyba, że jest też członkiem zarządu, ale wtedy robi to w innej roli).
W spółce komandytowej mamy dwa rodzaje wspólników – komplementariusza i komandytariusza.
Komplementariusz odpowiada za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem, reprezentuje ją na zewnątrz i generalnie jest wspólnikiem aktywnym w jej działaniu.
Komandytariusz ma ograniczoną odpowiedzialność i zasadniczo jego rola jest o wiele mniej aktywna. Pełni raczej rolę inwestora niż zarządzającego.
Spółkę jawną reprezentuje każdy z jej wspólników.
Co ważne – o ile wspólnicy mogą się umówić, że tylko jeden lub część z nich będzie reprezentował spółkę (podpisywał umowy itd.) to takie ustalenie nie będzie wiązało innych. Oznacza to, że umowa zawarta wbrew takiemu ustaleniu będzie ważna. Inni wspólnicy będą mogli tylko dochodzić odszkodowania za złamanie ustaleń.
Jeśli już na tym etapie potrzebujesz pomocy prawnika – eksperta prawa gospodarczego – skontaktuj się z nami przez ten formularz.
Pomożemy Ci we wszystkich kwestiach związanych z założeniem spółki. Doradzimy Ci jaką formę prowadzenia działalności wybrać, stworzymy całą dokumentację i przeprowadzimy proces rejestracji spółki.
Jest to podstawowy rodzaj spółki. Zgodnie z kodeksową definicją, spółka jawna jest spółką osobową, która prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą, a nie jest inną spółką handlową. Oznacza to, że jest ona punktem wyjścia do rozważań na temat innych spółek.
Jest to spółka osobowa, co oznacza, że ściśle jest ona związana z osobami wspólników. Warto zwrócić uwagę na rozróżnienie, które mamy w polskim prawie na spółki osobowe (czyli tak jak spółka jawna, mocno związane ze wspólnikami) i spółki kapitałowe (spółka z o.o., spółka akcyjna – które są mniej powiązane ze wspólnikami, a bardziej z kapitałem, który został zainwestowany w ich powstanie).
Wspólnikami spółki jawnej mogą być osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, w tym inne spółki osobowe prawa handlowego (czyli wspólnikiem może być także inna spółka jawna, czy na przykład spółka z o.o.). Najważniejsze, że do założenia spółki wymagane są co najmniej dwa podmioty.
Jeżeli chcesz założyć spółkę jawną, musisz wykonać dwa podstawowe kroki:
Od momentu uzyskania wpisu do rejestru, Twoja spółka może podjąć działalność gospodarczą i być podmiotem praw i obowiązków. Spółka jawna, choć nie ma osobowości prawnej, posiada zdolność prawną, co oznacza możliwość działania we własnym imieniu. Zwróć uwagę, że inaczej niż przy spółce z o.o., nie ma tutaj czegoś takiego jak spółka jawna w organizacji, czyli nie może działać zanim nie zostanie zarejestrowana przez KRS.
Proces rejestracji (w sądzie KRS) należy wykonać całkowicie elektronicznie. Jeżeli czujesz, że może to być dla Ciebie wyzwanie, odezwij się do nas.
Po rejestracji spółki powinieneś także złożyć tę informację do urzędu skarbowego, na formularzu NIP-8.
Ty i Twoi wspólnicy będący osobami fizycznymi będziecie płatnikami składek na własne ubezpieczenie, dlatego powinniście również osobno zarejestrować się w ZUS i przekazać odpowiednie zgłoszenie.
Umowa spółki jawnej powinna zawierać takie informacje jak:
Jeśli potrzebujesz wsparcia z założeniem spółki jawnej lub masz już spółkę, ale chciał(a)byś usprawnić jej działanie – np. poprzez zmianę umowy spółki – napisz do nas poprzez poniższy formularz kontaktowy, a odezwiemy się i pokażemy jak możemy Ci pomóc.
Majątek spółki tworzą wszelkie aktywa wnoszone do spółki jako wkład, a także nabyte w toku działalności. Na początku działalności oczywiście największe znaczenie mają wkłady wnoszone przez wspólników. Wkłady do spółki to nie tylko pieniądze, mogą być nimi także prawa (chociażby prawo własności nieruchomości czy ruchomości wnoszonych do spółki), usługi, a nawet świadczenie pracy, które z punktu widzenia wspólników są przydatne dla spółki. Są to tzw. wkłady niepieniężne.
Należy jednak pamiętać o wyjątku – a mianowicie o wkładach do spółki jawnej, której umowa zawierana jest lub zmieniana z wykorzystaniem wzorca umowy (w systemie S24). W takim wypadku wkład wspólnika może być wyłącznie pieniężny.
Prowadzić sprawy spółki, a więc wykonywać czynności w ramach jej działalności (zobacz niżej różnicę pomiędzy prowadzeniem spraw spółki i reprezentacją), ma prawo i obowiązek każdy wspólnik. Sprawy nieprzekraczające zakresu zwykłych czynności spółki wspólnik może prowadzić bez uprzedniej uchwały wspólników, chyba że przed załatwieniem takiej sprawy, choćby jeden z pozostałych wspólników się temu sprzeciwi. W każdej spółce zakres spraw nieprzekraczających zwykłych czynności spółki będzie wyglądał trochę inaczej, ale zasadniczo są to takie rzeczy, które w firmie wykonuje się rutynowo, w toku zwykłej działalności.
Wspólnicy mogą w stosunkach wewnętrznych między sobą ustalić, że do prowadzenia spraw spółki będzie zobowiązany tylko jeden lub kilku wspólników. Takie zastrzeżenie może być poczynione w umowie spółki bądź na podstawie późniejszej uchwały wspólników. Pozostali wspólnicy są wówczas wyłączeni od prowadzenia spraw spółki. Ma to sens w przypadku, gdy dany wspólnik lub wspólnicy cechują się umiejętnością zarządzania działalnością. Wymaga to także wysokiego poziomu zaufania wśród wspólników.
Pamiętaj, że prowadzenie spraw to nie to samo co jej reprezentowanie. Reprezentacja spółki dotyczy spraw zewnętrznych, a więc stosunku do osób trzecich – zawieranie umów, występowanie przed sądami lub innymi organami. W tej sferze każdy ze wspólników może samodzielnie reprezentować spółkę. Prawa tego nie można ograniczyć ze skutkiem w stosunku do osób trzecich, co oznacza, że wspólnicy mogą uzgodnić, że do reprezentowania spółki uprawniony będzie jeden lub kilku wspólników, ale wywiera to skutki jedynie w relacjach między wspólnikami – którzy ponoszą z tego tytułu odpowiedzialność odszkodowawczą. Nie można na tej podstawie powoływać się na nieważność czynności prawnej. Innymi słowy – jeśli wspólnik, który umówił się z innymi, że nie będzie spółki reprezentował, zawrze jednak umowę – będzie ona ważna, ale inni wspólnicy będą mogli dochodzić od niego ewentualnego odszkodowania.
W pierwszej kolejności za zobowiązania spółki jawnej, odpowiedzialność ponosi sama spółka. W dalszej kolejności odpowiedzialność ponoszą wspólnicy – co ważne ich odpowiedzialność odnosi się do całego majątku i to bez ograniczenia.
Możesz wraz ze wspólnikami umówić się, w jakich częściach będziecie ponosić tę odpowiedzialność, ale ma to skutek jedynie w relacjach między wami i może później powodować wzajemne rozliczenia. Nie jest możliwe ograniczenie odpowiedzialności względem osób trzecich (wyrok SN z dnia 23 kwietnia 2009 r., IV CSK 558/08, Biuletyn SN 2009, nr 7, s. 11).
Z uwagi na sposób prowadzenia spraw spółki oraz odpowiedzialność wspólników za jej zobowiązania, jest to preferowany sposób prowadzenia działalności dla mniejszej ilości wspólników, prowadzących relatywnie prostą działalność, którzy mają do siebie wzajemne zaufanie i których działalność nie jest z punktu biznesowego działalnością ryzykowną, mogącą w dłuższej perspektywie przynieść duże straty.Pamiętaj, że za zobowiązania odpowiesz Ty i Twoi wspólnicy. Spółka jawna to prosta formuła (co jest jej plusem), ale też nie dająca zbyt dużego zabezpieczenia przed ryzykiem.
Spółka komandytowa jest zdefiniowana jako spółka osobowa mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a odpowiedzialność co najmniej jednego wspólnika (komandytariusza) jest ograniczona. Jest to specyficzna forma spółki osobowej bo mamy tutaj dwa rodzaje wspólników, których rola w spółce mocno się różni. Komplementariusz jest generalnie dużo bardziej zaangażowany w działanie firmy (i ponosi większą odpowiedzialność), a komandytariusz pełni bardziej rolę inwestora.
Jeżeli planujesz założyć spółkę komandytową, musisz pamiętać o pewnych kluczowych rzeczach. Przede wszystkim potrzeba jest co najmniej dwóch osób. Nie mogą być to jedynie osoby odpowiadające całym swoim majątkiem (komplementariusze), gdyż w takim wypadku w zasadzie mielibyśmy do czynienia ze spółką jawną. Musi być także chociaż jeden wspólnik, którego odpowiedzialność jest ograniczona (komandytariusz).
Ale po kolei.
Podobnie jak w przypadku spółki jawnej, spółkę komandytową można zarejestrować w KRS wyłącznie elektronicznie, za pośrednictwem Portalu Rejestrów Sadowych lub na Portalu S24. Ten drugi sposób daje możliwość przeprowadzenia tego procesu całkowicie online.
Również tutaj powstaje konieczność zgłoszenia danych do urzędu skarbowego poprzez formularz NIP-8.
Umowa spółki komandytowej powinna zawierać:
Co ważne zawarcie umowy spółki komandytowej wymaga zachowania formy aktu notarialnego. Późniejsze zmiany również wymagają zachowania tej formy. Nie dotyczy to zawarcia umowy przez Portal S24.
Suma komandytowa – jest to granica odpowiedzialności komandytariusza za zobowiązania spółki. Jak zostało wspomniane komandytariusz odpowiada za zobowiązania spółki w sposób ograniczony. Ograniczeniem jest właśnie suma komandytowa. Musi ona zostać określona kwotowo. Jeżeli w Twojej spółce ma być więcej komandytariuszy, dla każdego z nich suma ta powinna zostać odrębnie ustalona. W takim przypadku jej wysokość może się różnić.
Tak jak w przypadku spółki jawnej, spółka komandytowa posiada swój własny majątek. Na majątek ten składają się wkłady wspólników oraz prawa nabyte przez spółkę w późniejszym okresie. Tak jak w przypadku spółki jawnej wkłady nie muszą być wyłącznie pieniężne, mogą być nimi także prawa (chociażby prawo własności nieruchomości czy ruchomości wnoszonych do spółki), usługi, a nawet świadczenie pracy, które z punktu widzenia wspólników są przydatne dla spółki.
Różnice pojawiają się przy określeniu wkładów komplementariuszy oraz komandytariuszy. W przypadku komandytariusza, jeżeli wkładem do spółki jest w całości lub w części świadczenie niepieniężne, umowa spółki określa przedmiot tego świadczenia (aport), jego wartość, jak również osobę wspólnika wnoszącego takie świadczenie niepieniężne.
Zobowiązanie do wykonania pracy lub świadczenia usług na rzecz spółki oraz wynagrodzenie za usługi świadczone przy powstaniu spółki nie mogą stanowić wkładu komandytariusza do spółki, chyba że wartość innych jego wkładów do spółki nie jest niższa od wysokości sumy komandytowej. Zdarza się również, że spółka komandytowa tworzona jest w taki sposób, że jedynym komplementariuszem zostaje spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (tzw. spółka z o.o. spółka komandytowa), a komandytariuszem jest wspólnik tejże spółki z o.o. W takim wypadku wkładu komandytariusza nie mogą stanowić jego udziały w tej spółce z ograniczoną odpowiedzialnością. To samo dotyczy spółki akcyjnej oraz prostej spółki akcyjnej, choć w obrocie najczęściej spotykana jest konstrukcja oparta o spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością.
Musimy po raz kolejny rozróżnić prowadzenie spraw spółki oraz jej reprezentację.
Prowadzenie spraw polega na podejmowaniu decyzji oraz dokonywaniu czynności w strukturze organizacyjnej spółki. Są to tak zwane czynności wewnętrzne.
W strukturze organizacyjnej możemy wyróżnić następujące zasady prowadzenia spraw spółki przez komplementariuszy:
1) każdy komplementariusz ma prawo i obowiązek prowadzenia spraw spółki,
2) każdy komplementariusz może bez uprzedniej uchwały wspólników prowadzić sprawy nieprzekraczające zwykłych czynności spółki.
W tym drugim wypadku może dojść do sytuacji, że wystąpi sprzeciw co do przeprowadzenia sprawy któregoś z pozostałych komplementariuszy lub komandytariuszy dopuszczonych do prowadzenia spraw. W takiej sytuacji potrzebna jest uprzednia uchwała tych wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. Do dokonania czynności przekraczających zakres zwykłych czynności potrzebna jest zgoda wszystkich wspólników, w tym komplementariuszy wyłączonych od prowadzenia spraw spółki i komandytariuszy, którzy nie mają prawa prowadzenia spraw spółki.
Pamiętaj też, że komplementariusz mający prawo prowadzenia spraw spółki, może bez uchwały wspólników dokonać czynności nagłej, której zaniechanie mogłoby wyrządzić spółce poważną szkodę.
Jeżeli chodzi o komandytariuszy, to co do zasady nie biorą oni udziału w prowadzeniu spraw spółki. Umowa spółki może stanowić jednak inaczej. Zgoda komandytariuszy jest natomiast potrzebna, przy czynnościach większej wagi, ale tutaj również umowa może stanowić inaczej (jak widzisz – wiele rzeczy wspólnicy mogą uregulować według swoich potrzeb, inaczej niż przewiduje to kodeks). Wspólnicy mogą w zasadzie dowolnie ustalić, kto w strukturze wewnętrznej będzie władny, ale i obowiązany do prowadzenia spraw spółki. Mogą to być także osoby spoza formalnej struktury organizacyjnej, w tym osoby trzecie, z tym jednak zastrzeżeniem, że powierzenie tego uprawnienia osobom trzecim nie może zostać dokonane z wyłączeniem wspólników.
Jeżeli chodzi o reprezentację, to również co do zasady spółkę reprezentują wszyscy komplementariusze, jeżeli nie zostali oni pozbawieni tego prawa z mocy umowy spółki albo z mocy prawomocnego orzeczenia sądu. Komandytariusz może reprezentować spółkę jedynie jako pełnomocnik. Jeżeli jednak okaże się, że komandytariusz dokona w imieniu spółki czynności prawnej, nie ujawniając swojego pełnomocnictwa, odpowiada za skutki tej czynności wobec osób trzecich bez ograniczenia. Tak samo dzieje się w przypadku, gdy komandytariusz reprezentuje spółkę w braku umocowania albo przekraczając jego zakres.
Możecie ze wspólnikami odmiennie uregulować kwestię reprezentowania spółki, jednak na mocy art. 119 Kodeksu spółek handlowych, takie postanowienia umowy, które są niezgodne z zasadami ustalonymi w Kodeksie, nie wywołują skutków prawnych wobec osób trzecich. Oznacza to, że jeżeli komplementariusz pozbawiony prawa reprezentowania spółki zawrze umowę z kontrahentem, to w relacji z nim umowa ta będzie ważna i skuteczna.
Komplementariusz bierze na siebie odpowiedzialność nieograniczoną, odpowiada cały swoim majątkiem bez ograniczenia. Komandytariusz odpowiada za zobowiązania spółki wobec wierzycieli do wysokości sumy komandytowej. Dodatkowo komandytariusz jest wolny od odpowiedzialności w granicach wartości wkładu wniesionego do spółki.
Należy podkreślić, że będąc komandytariuszem, twój wkład nie musi wynosić dokładnie tyle, ile wynosi suma komandytowa – mogą one się od siebie różnić. Jeżeli suma komandytowa jest większa od wniesionego wkładu – odpowiadasz do wysokości różnicy między tymi wartościami. Dajmy przykład: suma komandytowa wynosi 50.000,00 złotych, a twój wkład do spółki wyniósł 30.000,00 złotych. Oznacza to, że twoja odpowiedzialność zostaje ograniczona do sumy wkładu, a więc do sumy 30.000,00 złotych. Ponosisz więc odpowiedzialność za brakującą kwotę 20.000,00 złotych.
Spółka komandytowa jest spółką osobową, jednak pozwoli Ci w prosty sposób pozyskać kapitał na realizowanie zamierzonej inwestycji. Masz pomysł? Zostań komplementariuszem, a swojego kapitału poszukaj wśród partnerów, którzy nie mają wystarczająco dużo czasu na prowadzenie inwestycji, ale dysponują kapitałem, który pozwoli na rozwinięcie waszego biznesu. Twój partner może zainwestować swój kapitał, jednocześnie ograniczając swoją odpowiedzialność. Pamiętaj, że udział w zysku nie musi być uzależniony od wartości wkładów czy odpowiedzialności wspólników, możesz z partnerami umówić się w sposób dowolny.
Jeśli potrzebujesz wsparcia w wyborze formy prawnej Twojej firmy lub w jej założeniu. Skontaktuj się z nami za pomocą tego formularza. Bez problemu pomożemy na każdym etapie – od doradztwa w wyborze formy prawnej, aż po rejestrację firmy i dopełnienie wszystkich formalności.
W odróżnieniu od dwóch poprzednio omawianych spółek, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest kapitałową spółką handlową. Może być ona utworzona w dowolnym, prawnie dopuszczalnym celu. Jej wspólnikami mogą być zarówno osoby fizyczne, jak i osoby prawne.
Zwróć uwagę, że spółka z o.o. może zostać założona przez jedną osobę! Spółka z o.o. nie może być jednak zawiązana wyłącznie przez inną jednoosobową spółkę z o.o.
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością może zostać zawiązana w jeden z dwóch sposobów:
1) może odbyć się to poprzez zawarcie umowy oraz jej zarejestrowanie w Portalu Rejestru Sądowych, bądź też w sposób uproszczony,
2) z wykorzystaniem wzorca umowy za pośrednictwem Portalu S24. Ten drugi sposób jest zdecydowanie prostszy, gdyż nie wymaga od Ciebie nawet wyjścia z domu.
Zobacz nasz przewodnik krok po kroku, o tym jak założyć spółkę z o.o. przez system S24!
Następnie należy zgłosić dane uzupełniające do urzędu skarbowego. Przy rejestracji spółka z o.o. zostanie automatycznie zarejestrowana w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych jako płatnik. Nie trzeba wysyłać do ZUS dodatkowych dokumentów.
Wspólnicy spółki z o.o. nie mają obowiązku ubezpieczeń ZUS z tego tytułu. Dotyczy to także członków zarządu, chyba że wykonują swoje funkcje na podstawie umów o pracę albo umów cywilnoprawnych.
Na majątek spółki z o.o. może składać wiele składowych. Pierwotny majątek spółki tworzy kapitał zakładowy. Kapitał zakładowy w spółce z o.o. to kwota wynosząca minimum 5.000,00 złotych, wnoszona przez wspólników tytułem wkładu. Kapitał zakładowy może dzielić się na udziały o równej bądź nierównej wartości nominalnej.
W skład majątku spółki wchodzą także przedmioty majątkowe nabyte przez spółkę w czasie jej istnienia. Mogą one stanowić największą wartość kapitału spółki.
Spółka z o.o. może tworzyć także inne fundusze, zwane kapitałami. Tutaj możemy wyróżnić chociażby kapitał zapasowy oraz rezerwowy. Są one tworzone przez spółkę fakultatywnie.
Kapitał zapasowy oraz rezerwowy są tworzone w celu pokrycia ewentualnej straty w spółce, bądź też mogą służyć dalszemu jej rozwojowi. Kodeks spółek handlowych nie określa szczegółowo reguł tworzenia tychże funduszy. Wspólnicy mają więc daleko idącą dowolność w tym zakresie. Istotne znaczenie będą miały więc postanowienia umowy, jak również późniejsze uchwały wspólników. Kapitał zapasowy może być tworzony m.in. z nadwyżki wartości wkładów wspólników, przewyższających wkłady na pokrycie udziałów, z dopłat wspólników, bądź też z przeznaczenia na kapitał zapasowy zysków z lat poprzednich. Wspólnicy mają w tym zakresie dowolność. Kapitał zapasowy może być swoistym zabezpieczeniem dla kontrahentów spółki oraz poprawić jej pozycję biznesową oraz wiarygodność.
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością może być tworzona przez dużą ilość wspólników. Dlatego też konieczne jest powołanie odpowiednich organów spółki. Organami spółki z o.o. są więc: zgromadzenie wspólników, zarząd oraz rada nadzorcza lub komisja rewizyjna.
Zobacz nasz artykuł, o tym czy spółka z o.o. może nie mieć zarządu! Opisaliśmy tam także krótko organy tej spółki.
W prowadzeniu spraw oraz reprezentowaniu spółki kluczową rolę odgrywa zarząd. To on prowadzi sprawy spółki i reprezentuje ją na zewnątrz. Zarząd składa się z jednego albo większej liczby członków. Członkami zarządu mogą być sami wspólnicy, jak również osoby spoza ich grona. Członek zarządu jest powoływany i odwoływany uchwałą wspólników. Postanowienia umowy mogą jednak stanowić inaczej, np. dawać prawo wyboru członków radzie nadzorczej.
Członek zarządu sprawuje swoją funkcję przez okres trwania mandatu. Mandat członka zarządu wygasa z dniem odbycia zgromadzenia wspólników zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za pierwszy pełny rok obrotowy. Wspólnicy mogą w umowie spółki ustalić dłuższy czas trwania kadencji zarządu.
Członek zarządu może być w każdym czasie odwołany uchwałą wspólników. Odwołanie może być w umowie spółki ograniczone do ważnych powodów.
Zgodnie z Kodeksem spółek handlowych prawo członka zarządu do prowadzenia spraw spółki i jej reprezentowania dotyczy wszystkich czynności sądowych i pozasądowych spółki. Prawo to wspólnicy mogą ograniczyć tylko w stosunkach wewnętrznych, ale nie jest możliwe jego ograniczenie ze skutkiem prawnym względem osób trzecich. Czynności prawne dokonywane przez członka zarządu, który został pozbawiony prawa reprezentowania spółki, bądź któremu uprawnienie to zostało ograniczone, są ważne i skuteczne względem kontrahentów spółki.
Ważny jest także sposób reprezentacji, z uwagi na to, że zarząd może być zarówno jednoosobowy, jak i wieloosobowy. W takich wypadkach, jeżeli zarząd jest wieloosobowy, sposób reprezentowania określa w pierwszej kolejności umowa spółki. Jeżeli umowa spółki tej kwestii nie reguluje, do składania oświadczeń w imieniu spółki wymagane jest współdziałanie dwóch członków zarządu albo jednego członka zarządu łącznie z prokurentem. Oświadczenia, które osoby trzecie składają spółce, mogą zostać złożone wobec jednego członka zarządu lub prokurenta.
Należy także podkreślić, że każdy członek zarządu ma prawo i obowiązek prowadzenia spraw spółki. Każdy członek zarządu może prowadzić bez uprzedniej uchwały zarządu sprawy nieprzekraczające zakresu zwykłych czynności spółki. Czy dana sprawa przekracza zakres zwykłych czynności spółki ocenia się indywidualnie, w odniesieniu do konkretnego stanu faktycznego i działalności danej spółki. Jednak czynności takie jak sprzedaż przedsiębiorstwa, jego wyodrębnionej części czy sprzedaż nieruchomości w większości wypadków uznawane będą za sprawy przekraczające zakres zwykłych czynności. Należy podkreślić tutaj określenie „zazwyczaj”, bo sprzedaż nieruchomości może nie być oceniana jako czynność przekraczająca zakres zwykłych czynności, gdy spółka jest np. deweloperem, który zajmuje się właśnie sprzedażą nieruchomości w zakresie prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej.
Uchwały zarządu wymagają czynności przekraczające zakres zwykłych czynności spółki, jak również sprawy nieprzekraczającego tego zakresu, jeżeli przed załatwieniem sprawy, choćby jeden z członków zarządu sprzeciwi się jej przeprowadzeniu. Każdego członka zarządu należy właściwie powiadomić o posiedzeniu zarządu. Uchwały zarządu zapadają bezwzględną większością głosów. Co istotne odbywanie posiedzeń, jak również podejmowanie uchwał może odbywać się zdalnie, przy wykorzystaniu środków porozumiewania się na odległość, chyba że umowa spółki to wykluczy.
W spółce z o.o. istotne znaczenie ma prawo kontroli i nadzór nad działalnością spółki i jej organów. Prawo kontroli służy każdemu wspólnikowi. Może on w tym zakresie przeglądać księgi i dokumenty spółki, sporządzać bilans dla swego użytku lub zażądać wyjaśnień od zarządu. Zarząd może odmówić wspólnikowi wyjaśnień oraz udostępnienia do wglądu ksiąg i dokumentów spółki, jeżeli istnieje uzasadniona obawa, że wspólnik wykorzysta je w celach sprzecznych z interesem spółki i przez to wyrządzi spółce znaczną szkodę.
W spółce do życia powołana może być w tym celu także rada nadzorcza lub komisja rewizyjna albo oba te organy. Jest to sposób preferowany dla spółek większych, prowadzących szeroko zakrojoną działalność, wymagającą dużych środków i nakładów. Jest to rozwiązanie fakultatywne, choć nie zawsze. W spółkach, w których kapitał zakładowy przewyższa kwotę 500.000,00 złotych, a wspólników jest więcej niż dwudziestu pięciu, rada nadzorcza lub komisja rewizyjna powinna być powołana. W przypadku ustanowienia rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej umowa spółki może wyłączyć albo ograniczyć indywidualną kontrolę wspólników.
Sąd jednak sprawy, które należą do zakresu działania zgromadzenia wspólników i to właśnie zgromadzenie wspólników posiada prerogatywę rozstrzygania w tych kwestiach. Są to: rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania zarządu z działalności spółki, sprawozdania finansowego za ubiegły rok obrotowy oraz udzielenie absolutorium członkom organów spółki z wykonania przez nich obowiązków, postanowienie dotyczące roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej przy zawiązaniu spółki lub sprawowaniu zarządu albo nadzoru, zbycie i wydzierżawienie przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części oraz ustanowienie na nich ograniczonego prawa rzeczowego, nabycie i zbycie nieruchomości, użytkowania wieczystego lub udziału w nieruchomości, jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej, czy zwrot dopłat.
W takim wypadku uchwały wspólników są podejmowane na zgromadzeniu. Również niektóre umowy wymagają uchwały wspólników. Przykładem może być umowa o nabycie dla spółki nieruchomości albo udziału w nieruchomości lub środków trwałych za cenę przewyższającą jedną czwartą kapitału zakładowego, nie niższą jednak od 50 000 złotych, zawarta przed upływem dwóch lat od dnia zarejestrowania spółki, wymaga uchwały wspólników, chyba że umowa ta była przewidziana w umowie spółki.
Spółka odpowiada za zobowiązania całym swoim majątkiem. Odpowiedzialność spółki nie jest ograniczona. Jak sama nazwa spółki wskazuje, ograniczona zostaje odpowiedzialność wspólników. Ponoszą oni jedynie odpowiedzialność, do wysokości wniesionych wkładów. Nie odpowiadają oni jednak całym swoim majątkiem, bez ograniczenia, jak ma to miejsce w przypadku wspólników spółki jawnej, czy komplementariuszy w spółce komandytowej.
Należy jednak pamiętać o odpowiedzialności członków zarządu, w przypadku, kiedy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna. W takiej sytuacji członek zarządu, będący wspólnikiem spółki, bądź też będący osobą trzecią, odpowiada całym swoim majątkiem, bez ograniczenia.
Nie jest to jednak odpowiedzialność bezwzględna. Członek zarządu może się uwolnić od odpowiedzialności, jeżeli wykaże, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie układowe, albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcie postępowania układowego nastąpiło nie z jego winy, albo że pomimo niezgłoszenia wniosku wierzyciel lub wierzyciele nie ponieśli szkody.
Pamiętaj, że nawet jeżeli spółka bardzo dużo dla Ciebie znaczy, kosztowała Cię ona i jej rozwój wiele wysiłku i poświęcenia, należy schować dumę do kieszeni i postarać się jej pomóc poprzez ogłoszenie upadłości lub też wszczęcie postępowania układowego. Sytuacje z praktyki pokazują, że właściciele dużych przedsiębiorstw, prowadzonych od podstaw, często będących rodzinnymi biznesami, zwlekają z podjęciem takiej decyzji, co nie tylko pozbawia spółkę szansy na dalszą działalność (nie każde postępowanie upadłościowe musi zakończyć się ogłoszeniem upadłości), ale również narażają się, jako członkowie zarządu, na dotkliwe konsekwencje, które może stanowić egzekucja z całego majątku, bez ograniczeń. Zgłoszenie wniosku to nie tylko prawo, ale przede wszystkim obowiązek członka zarządu. Nie może on zasłaniać się w tym przypadku tym, że pozostali członkowie zarządu takiego wniosku nie chcieli złożyć.
Ta forma prowadzenia działalności jest odpowiednia dla osób, które mają pomysł na biznes, a przy tym chcą być bezpośrednio decyzyjni w sprawach dotyczących spółki, ale jednocześnie chcą ograniczyć ryzyko odpowiedzialności za jej zobowiązania, do wysokości wniesionego wkładu.
Jest to forma preferowana przy większych przedsięwzięciach, zwłaszcza relatywnie kosztownych, w których pojawiają się duże kwoty. Spółka z o.o. jest też dobrym rozwiązaniem dla firm, które będą miały dużą liczbę wspólników. Chodzi więc o relatywnie duże, a czasami i ryzykowne projekty oraz inwestycje.
Zobacz nasze inne artykuły o spółce z o.o.:
1) jak zmienić umowę spółki z o.o.
2) Czy spółka z o.o. może nie mieć zarządu?
3) Jak założyć spółkę z o.o. przez portal S24?
4) 176 ksh – powtarzające się świadczenia niepieniężne w spółce z o.o.
NAPISZ DO NAS, ABY BEZPŁATNIE SKONSULTOWAĆ SWÓJ PROBLEM
Uzupełnij formularz kontaktowy i daj nam znać jaki masz problem, a my odezwiemy się do Ciebie i ustalimy, czy możemy Ci pomóc.
Po wypełnieniu formularza skontaktujemy się w przeciągu 24 h i umówimy termin 15 minutowej, darmowej konsultacji telefonicznej, w trakcie której będziesz mieć możliwość omówienia swojego problemu z jednym z naszych adwokatów.
DZIĘKUJEMY ZA PRZESŁANIE ZAPYTANIA